TRUYỀN THÔNG VÀ PHỤ NỮ VÀ NHỮNG VẺ ĐẸP KHÔNG TƯỞNG

"Chỉ 2% phụ nữ tự miêu tả mình đẹp; hầu hết miêu tả mình "tự nhiên" (31%) hay là "trung bình" (26%); 60% phụ nữ cảm thấy xã hội mong đợi họ cải thiện sự hấp dẫn về mặt thể chất."

Đó là những số liệu được công bố bởi Dove khi thực hiện chiến dịch Real Beauty – Vẻ đẹp thực sự với 3200 phụ nữ ở 10 quốc gia khác nhau. Nhưng con số ấy không quá làm chúng ta ngạc nhiên. Bởi tôi và bạn, chúng ta khi nghĩ đến đẹp, vẻ đẹp của người phụ nữ sẽ nghĩ ngay tới những điều vẫn được nghe hàng ngày trên ti vi: một làn da trắng mịn không tì vết, một mái tóc dài suôn mượt vào nếp, một thân hình với những đường cong hoàn mĩ. Và tất nhiên, vẻ đẹp ấy là không tưởng với đại đa số phụ nữ. Truyền thông và quảng cáo đang tạo ra một khoảng vênh lớn giữa vẻ đẹp lí tưởng và bề ngoài tự nhiên của phụ nữ Việt.

Quan niệm về cái đẹp ngày nay đã dịch chuyển rất nhiều so với trước đây. Lí giải điều này có thể là do kinh tế phát triển, mức sống cao hơn trước nên người ta bắt đầu quan tâm đến cơ thể mình nhiều hơn, cái tôi cá nhân ngày càng nổi bật. Song nguyên nhân quan trọng hơn cả vẫn là sự tác động của quảng cáo và truyền thông, đặc biệt trong lĩnh vực mĩ phẩm làm đẹp.

Nếu ngược dòng lịch sử để tìm hiểu về quan niệm cái đẹp người phụ nữ, trước những năm 90 của thế kỉ 20, chúng ta vẫn cảm nhận được sự khác biệt giữa các châu lục, giữa các quốc gia khác nhau. Ví dụ, ở Ai Cập cổ đại (3100 – 332 TCN) người ta cho rằng mắt to, đen, lông mày nối nhau, trang điểm đậm và dùng nhiều mĩ phẩm là chuẩn đẹp. Đây là chuẩn mực được khởi xướng bởi các nữ hoàng Ai Cập. Hay thời kì Phục hưng (thế kỉ XIV – XVI), chuẩn mực là thân hình phốp pháp, da trắng nhợt nhạt, tóc vàng, môi đỏ, trán rộng.

Tuy nhiên, ranh giới quan niệm này nhanh chóng bị xóa mờ, từ những năm 1990, tất cả cùng hướng tới vẻ đẹp chung với cơ thể số đo ba vòng hoàn mĩ: 90 – 60 – 90 hay một gương mặt với mũi cao, cằm chữ V, mắt to tròn và không thể thiếu hàng lông mi cong đen. Người châu Á và châu Âu vốn có vẻ đẹp riêng, nhưng giờ khó mà tin được điều ấy. Phụ nữ Việt đang tiệm cận với những gì mà phương Tây quan niệm thông qua quảng cáo họ xem hàng ngày.

Mĩ phẩm, phẫu thuật thẩm mĩ đồng hành cùng phụ nữ trong cuộc cạnh tranh mạnh mẽ trên đường đua dẫn tới cái đẹp không tưởng và không cần thiết. Truyền thống, bản sắc cá nhân và mong muốn thực sự của họ bị lu mờ bởi ánh sáng của các bảng hiệu quảng cáo mĩ phẩm với những cô người mẫu gầy đến khó tin. Xã hội, nam giới đặt nhiều áp lực lên cách họ nghĩ về cái đẹp, nghĩ về chính mình. Tuy nhiên điều đáng buồn là đôi khi, chính người phụ nữ cũng tự khắt khe với bản thân và chối bỏ chính mình.

Họ nhận ra sự phân biệt đối xử khi có vẻ ngoài không giống với những gì xã hội mù quáng theo đuổi.

Tôi vẫn nhớ câu thoại nổi tiếng trong phim  "You Who Came From The Stars”, nữ chính Chun Song Yi khi được hỏi "Theo chị, một người muốn trở thành diễn viên thì cần phải có những yếu tố gì? – Chỉ cần đẹp là được."

Những cô gái không thể chống trả, họ chấp nhận và đôi khi đầu hàng. Nhiều người cố gắng trang điểm, tập luyện, nhiều người lại tìm đến phẫu thuật thẩm mĩ. Họ là những cá thể khác nhau, nhưng giờ họ sẽ mang vẻ bề giống nhau, vẻ bề ngoài mà thế giới này mơ hồ tin là đẹp, để được xã hội công nhận, để có  đời sống thể tinh thần dễ dàng hơn trước: không bị phân biệt, không bị chê bai, không bị miệt thị.

Những cô gái ngày càng cảm thấy tự ti và lo lắng. Họ vừa sợ hãi vừa hào hứng khi phẫu thuật thẩm mĩ khi tin rằng mình đang đến gần hơn vẻ đẹp hoàn mĩ mà họ thấy trên các chương trình truyền hình.

Nhưng...

Chính lúc cô gái nhỏ của chúng ta sợ hãi và chối bỏ cơ thể mình, cô đã đánh mất đi điều quý giá: được là chính mình. Cô phải sống trong một cơ thể giả với vẻ đẹp nhân tạo. Cô khước từ cơ thể thật và vẻ đẹp tự nhiên của mình. Đó là bi kịch của cô gái bé nhỏ ấy, bi kịch của thời đại chúng ta.

Sắc đẹp là món quà tàn nhẫn mà tạo hóa ban tặng và tước đi theo thời gian. Vẻ đẹp bên ngoài vốn mong manh và số phận của nó tàn lụi mỗi giây mỗi phút. Ngày ngay, sắc đẹp ấy còn bị đe dọa bởi thị hiếu thay đổi chóng mặt của công chúng. Không ai biết được rằng liệu vẻ đẹp của một thân hình chữ S sẽ còn được yêu thích vào ngày sau hay thay vào đó là sự “mập mạp” mà người ta từng yêu thích ở thời kì Phục hưng hay không.

May thay vẫn còn vẻ đẹp thực sự, vẻ đẹp từ chính trong con người chúng ta là bền vững, dù ít khi ta nhận ra hay cố lờ nó đi. Tạo hóa không tạo ra nó, và sẽ không có quyền cướp nó khỏi bạn. Vẻ đẹp từ tâm hồn, tính cách là của bạn. Sau cùng tất cả, sau cơn mê sảng trong vẻ đẹp không tưởng vẫn bủa vây bạn hàng ngày, những cô gái, và tất cả chúng ta sẽ nhận sẽ vẻ đẹp thực sự đến từ bên trong.

Tôi tin rằng khi người ta gọi phụ nữ là phái đẹp, không đơn thuần chỉ là nhắc tới vẻ đẹp bên ngoài, mà đó còn là vẻ đẹp thực sự từ bên trong.

Một vẻ đẹp rực rỡ và tỏa sáng.

Đẹp vì được là chính mình.

Nội dung: Thảo Trần 

Ảnh: Quỳnh Hân - Bila team