[Góc nhìn] Hiệu Ứng Đèn Gas - Bất Cứ Ai Cũng Có Thể Bị Thao Túng Cảm Xúc

Trong cuốn sách Hiệu ứng đèn gas từng kể một câu chuyện thắp đèn gas giữa Donald Trump và người dẫn chương trình, diễn viên hài John Oliver rằng:

Câu chuyện bắt đầu từ việc Donald Trump tuyên bố từ chối lời mời xuất hiện trong chương trình của Oliver. “Oliver có nhờ vài nhân viên gọi cho tôi để đề nghị tôi tham gia chương trình rất buồn tẻ và tỉ lệ người xem thấp của ông ta”, Trump viết trên trang Twitter của mình: “Tôi đã nói ‘KHÔNG, CẢM ƠN’. Lãng phí thời gian và sức lực.”

Nhưng vấn đề nằm ở chỗ: Oliver chưa từng đưa ra lời mời đó. Ông không có hứng thú với việc Trump có làm khách mời trong chương trình của mình hay không.

Khi Oliver cố gắng làm sáng tỏ, Trump đã làm căng. Ông khẳng định mình đã được mời không chỉ một mà là bốn hoặc năm lần. Và lúc này, Oliver thừa nhận rằng ông thực sự đã bắt đầu nghi ngờ thực tại của chính mình. Trump tỏ ra khá chắc chắn về việc mình làm. Và có thể Oliver đã mời ông ấy.

Oliver đã cảm thấy bất ổn đối với những lời nói dối đó. Ông là một người tự tin, kiên định với quan điểm về thực tại của mình. Ông đã nói trong chương trình của mình “Tôi thậm chí đã kiểm tra để chắc chắn rằng không có ai tình cờ mời ông ta và tất nhiêu, không ai làm thế.” Nhưng bằng cách nào đó, Trump đã thành công trong việc khiến ông nghi ngờ mình, ngay cả khi biết rằng Trump đang nói dối. Đó là sức mạnh của việc thắp đèn gas.

Tôi có thể lấy một ví dụ khác tương tự như câu chuyện và gần gũi với chúng ta hơn. Khi bạn không thể làm một bài toán vì chưa biết công thức của nó, bạn đã hỏi cô giáo của mình, nhưng cô giáo của bạn khẳng định một cách chắc chắn rằng công thức này cô đã dạy bạn rồi, chỉ là bạn không nhớ, hoặc không chăm chú nghe giảng. Chưa cần biết có thực sự hay không, nhưng ngay khoảnh khắc đó, bạn đã bắt đầu cảm thấy rằng hay là đúng như lời có giáo nói, bạn thật sự đã không nhớ những gì mà cô dạy.

Chính vì thế, bất cứ lúc nào bạn cũng có thể bị thao túng cảm xúc, bất cứ ai cũng có khả năng bị thắp đèn gas dù là một người nổi tiếng hay là một người bình thường, dù là một vấn đề lớn hay chỉ là những chuyện nhỏ bé. Hãy ngồi lại để xem xét về những chuyện mà bạn đã từng trải qua, dành thời gian ngồi lại với cảm xúc và xem chúng đã ảnh hưởng đến bạn thế nào. Hành vi thắp đèn gas, hay còn gọi là thao túng cảm xúc khiến bạn quên đi quan điểm cá nhân của mình thực sự nguy hiểm hơn bạn nghĩ. Nếu bạn thường xuyên rơi vào tình trạng trên, vậy thì hãy tìm cho mình một lối thoát. Hãy nghiêm túc đánh giá những mối quan hệ đó, những tổn thương mà họ gây ra cho bạn. Có thể bạn muốn chấm dứt mối quan hệ đó, cũng có thể xem xét lại. Nhưng nếu nó chẳng thể cải thiện, đó là lúc bạn thật sự cần phải đưa ra quyết định. Dù thế nào, bạn cũng xứng đáng được đối xử tốt hơn thay vì luôn cảm thấy mệt mỏi và nghi ngờ chính mình.