REVIEW Để em khỏi lạc trong khu phố

Vẫn là câu chuyện của những vùng ký ức xa xăm, chất chồng đúng chất Patrick Modiano – nhà văn đoạt giải Nobel năm 2014 – “Để em khỏi lạc trong khu phố” một lần nữa đưa người đọc lên một chuyến hành trình quay ngược thời gian, đến những ký ức mong manh, chỉ có thể ngắm nhìn nhưng không thể chạm tới.

Nhân vật chính, Jean Daragane, một nhà văn, luôn né tránh quá khứ, để cho những vùng mà mình từng sống rơi dần vào quên lãng. Nhưng rồi, tựa như một vết chích côn trùng rất nhẹ, thời xa xăm đã chộp lấy ông bằng một cái tên trong tập hồ sơ: Annie Astrand.

Thoạt tiên, tưởng chừng như chẳng có gì. Ông nắm lấy cái tên như một sợi tơ, và cứ thế lần theo nó về quá khứ. Vết chích càng rách toạc ra nhiều hơn, mở ra lớp lớp quá khứ đan xen.

Jean Daragane trôi ngược lại tuổi hai mươi, khi ông bắt đầu viết cuốn tiểu thuyết “Bóng đen mùa hè”, trong đó ông đã giấu một kỷ niệm với Annie Astrand. Daragane tuổi hai mươi lại nhìn thấy mình thời thơ ấu, khi cùng sống với Annie Astrand tại một ngôi nhà ở ngoại ô. Những cái tên, những sự kiện, những thời kỳ cứ hòa lẫn với nhau, lấp chồng lên nhau, và bằng cách nào đó đều liên kết với nhau thành một chuỗi dài, tiếp nối cho tới tận hiện tại. Tất cả được phủ dưới một lớp bụi thời gian mịn màng, khiến cho chúng vừa có vẻ xa xăm, nhưng lại vừa sắc nét.

Kết thúc là khi Daragane chạm tới tận cùng của quá khứ, với những ngày tháng thơ ấu sống cùng Annie Astrand ở Paris, nơi cậu bé Jean đi lang thang một mình trên những con đường, trong tay là một mảnh giấy ghi địa chỉ nhà và câu: “Để em khỏi lạc trong khu phố”. Rồi một ngày, cậu bé Jean mở mắt ra ở Côte d’Azur trong tiếng lốp xe lạo xạo và nhận ra mình chỉ còn lại một mình.

Chuyện kết thúc như vậy, để cho Daragane và người đọc rơi vào nỗi cô đơn chông chênh. Mối quan hệ giữa người với người thực quá mong manh, người ta cứ trôi đi theo số phận của mình, chỉ va đập vào nhau trong phút chốc trước khi tiếp tục trôi đi, để rồi, nhiều năm sau, khi nhìn lại, những người đã từng chiếm vị trí quan trọng trong cuộc đời ta giờ chỉ còn là những mảnh mờ nhạt.

Jean Daragane viết văn như một cách để lồng vào đó những ký ức thực, để tìm lại người cũ. Ta tự hỏi, phải chăng với Modiano, tiểu thuyết cũng là một lá thư trong chai mà ông thả vào biển người mênh mông, hy vọng nó sẽ trôi đến đúng người?

Nếu thực sự như vậy, đâu là mảnh ký ức đó trong tác phẩm của ông, ai là người ông muốn gửi đến và liệu ông đã nhận được lời hồi đáp?

Review bởi Bùi Hân - Bila Team