Giỏ hàng

Điều Gì Sẽ Xảy Ra Khi Bạn Bước Vào Giai Đoạn 1 Của Điệu Tango Đèn Gas: Tổn Thất Hay Lợi Ích?

Điệu tango đèn gas thường bắt đầu khi một người thắp đèn gas khăng khăng rằng điều gì đó đúng, bất kể “hiểu biết sâu sắc” của bạn nói rằng điều đó là sai. Bạn bắt đầu hoài nghi về bản thân, đó cũng chính là lúc bạn bước vào giai đoạn 1 của quá trình thắp gas.

Quá trình này đã được tác giả Robin Stern trình bày và miêu tả rất rõ ràng trong cuốn sách “Hiệu ứng đèn gas” của bà. Đây sẽ là cuốn sách gối đầu cho những ai đang bước vào giai đoạn đầu của quá trình tìm hiểu về các hiệu ứng tâm lý học, và đặc biệt là đang quan tâm đến hiệu ứng đèn gas - một dạng thao túng cảm xúc.

Hiệu ứng đèn gas là gì? Chúng gồm những giai đoạn nào?

Trước khi đi tới giai đoạn 1 của hiệu ứng đèn gas, hãy cùng mình tìm hiểu về những khái niệm liên quan trước. Hiệu ứng đèn gas được hiểu là một dạng hình thức tâm lý mà ở đó một người dùng những thông tin sai lệch, những hành vi, lời nói không chính xác, khiến cho người bị thao túng và cảm thấy nghi ngờ bản thân, sau đó tin rằng mình luôn sai và chấp nhận những lời buộc tội mà đối phương nói về mình. Đây được coi là một quá trình thao túng cảm xúc (hay được gọi là thắp đèn gas - Gaslighting.

Quá trình thao túng cảm xúc này sẽ được trải qua 3 giai đoạn: Hoài nghi, tự vệ và trầm cảm. Tuy nhiên, bạn có thể sẽ trải qua cả ba giai đoạn,  nhưng cũng có thể chỉ trải qua một trong ba, hoặc hai trong ba. Nhưng dù thế nào thì cả ba giai đoạn này đều rất nguy hiểm. Nếu như giai đoạn 1 khiến bạn cảm thấy hoang mang, thất vọng, lo âu. Thì sang giai đoạn 2, bạn có thể thường xuyên thấy bị ám ảnh, và đôi khi còn thấy thật tuyệt vọng. Còn khi bước vào giai đoạn 3, bạn sẽ hoàn toàn cảm thấy kiệt sức. Vậy làm thế nào để biết chúng ta đang bước vào giai đoạn đầu tiên - giai đoạn HOÀI NGHI? 

Dấu hiệu nhận biết bạn đang bước vào giai đoạn 1

Thắp đèn gas ở giai đoạn 1 thường được xem là thời điểm bước ngoặt trong một mối quan hệ. Nó có thể tiến triển theo hai cách - dẫn đến việc thắp gas hoặc không - tùy thuộc vào phản ứng của người bị thắp đèn gas. Bởi bạn có thể từ chối thẳng thừng và dứt khoát bước qua. Vì vậy, việc bạn nhận ra hành vi thắp đèn gas ở giai đoạn 1 có thể giúp cho bạn quyết định sớm hơn, ít đau khổ hơn.

Dưới đây, là những dấu hiệu cho thấy bạn đã bước vào giai đoạn 1

Với người yêu hoặc bạn đời

  1. Bạn thường tranh cãi về việc ai đúng ai sai
  2. Bạn nhận thấy mình nghĩ ít hơn về việc bạn thích điều gì và nghĩ nhiều hơn về việc anh ấy có đúng hay không
  3. Bạn không hiểu tại sao anh ấy có vẻ rất hay phán xét bạn
  4. Bạn cảm thấy được che chở và an toàn khi ở bên anh ấy và không sẵn lòng từ bỏ sự an toàn đó chỉ vì một số cư xử thỉnh thoảng không hay.

Với người quản lý hoặc sếp

  1. Sếp của bạn khen ngợi bạn trước mặt nhưng bạn có cảm giác rằng ông ấy đang ngầm phá hoại bạn sau lưng.
  2. Bạn cảm thấy mình không thể làm gì để khiến sếp hài lòng.
  3. Bạn luôn phải kiểm tra nhận thức với các đồng nghiệp của mình.

Với một người bạn và gia đình

  1. Các bạn thường xuyên bất đồng ý kiến
  2. Bạn cảm thấy bị bạn mình hạ thấp
  3. Suy nghĩ của cha mẹ hoặc họ hàng về bạn không phù hợp với suy nghĩ về bản thân của bạn và họ thích thú với việc nói cho bạn biết điều đó.
  4. Bạn thường xuyên tự bào chữa cho mình
  5. Bạn cảm thấy như một đứa trẻ hư vì đòi hỏi thứ gì đó.

(........)

(Trích “Hiệu ứng đèn gas” - Robin Stern)

Những tổn thất mà giai đoạn hoài nghi của điệu nhảy tango đem lại

“Giai đoạn 1 của thắp đèn gas rất quỷ quyệt. Nó có thể không bao gồm bất cứ biểu hiện nào thường được ta gắn với bạo hành cảm xúc - không phải là những lời xúc phạm, những nhận xét cay độc, những chỉ trích làm bẽ mặt hay hành vi khống chế.”

Nhưng bù lại, nó lại gây bất ổn và hủy hoại sâu sắc đến bạn, bởi chúng ta “thèm khát” sự công nhận của người thắp đèn gas của mình, và có thể đã bắt đầu lí tưởng hóa họ. Ta nghĩ rằng họ đúng, họ biết chúng ta là ai.

Bạn từ chối việc chuẩn bị đồ ăn cho gia đình vì một lí do cá nhân. Nhưng sau đó, cảm giác bực bội và hoang mang bắt đầu xuất hiện trong tâm trí bạn Bạn lo lắng về việc gia đình bạn sẽ nghĩ gì về bạn. Bạn nghĩ rằng, rất có thể họ cho rằng mình là một kẻ không tốt, ích kỷ và thờ ơ với chính gia đình của mình. Và thế là bạn có thể thức cả đêm để nướng chiếc bánh cho buổi tiệc gia đình như dự định. Lúc này bạn đang nhảy điệu tango đèn gas rồi!

Vậy có cách nào để tránh điệu Tango Đèn Gas này không?

Giai đoạn 1 của điệu nhảy Tango Đèn gas được coi là một giai đoạn đặc biệt - đây là giai đoạn duy nhất cho bạn cơ hội tránh xa hoặc dừng hoàn toàn với nó. Một số gợi ý để tránh điệu nhảy này là:

Với bạn bè: Bênh vực bản thân mình mà không tham gia vào một cuộc tranh cãi, kiểm tra cảm xúc của chính bạn, duy trì ý thức về quan điểm, làm rõ những suy nghĩ và phán xét của chính mình,..

Với sếp và gia đình: Tìm ra giới hạn của sếp, từ bỏ nỗ lực của bạn để mong được công nhận là đúng, hãy buông bỏ cam kết của bạn về việc được hiểu, đừng tự hỏi “Ai đúng?” - Hãy tự hỏi “Tôi có thích bị đối xử theo cách này hay không?”

Điệu nhảy Tango không quá khó để nhận biết, và bạn hoàn toàn có thể tránh xa và dừng hẳn với nó. Khi bạn rút lui sớm khỏi khuôn mẫu này, bạn sẽ thoải mái chấp nhận bản thân mình hơn, không còn hoài nghi hay đổ lỗi cho bản thân nữa.

Kết luận

"Hiệu ứng đèn gas" là một cuốn sách khá kén người đọc. Tuy vậy, những ví dụ mà tác giả đưa ra lại rất cụ thể và gần gũi với cuộc sống của chúng ta, thậm chí, đôi khi bạn còn thấy chính mình trong những tình huống đó. Cuốn sách này sẽ lột trần tất cả những nghi vấn trong mối quan hệ được nghi là thắp gas của bạn. Nó sẽ giúp bạn hiểu được, suy nghĩ lại và cuối cùng là quyết định thoát ra một mối quan hệ đầy khó khăn trước đó. Nhìn chung, đây sẽ là một cuốn sách đáng để đọc.

Facebook Instagram Youtube Twitter Google+ Top